ΓΕΝΙΚΑ
Η Βέροια είναι πόλη της Κεντρικής Μακεδονίας και πρωτεύουσα του νομού Ημαθίας, με πληθυσμό συνολικά στο δήμο πάνω από 66.000 κατοίκους. Είναι χτισμένη στους πρόποδες του Βερμίου και είναι από τις λίγες πόλεις που κρατούν το αρχαίο τους όνομα. Μια ιστορική αναδρομή άνω των 2500 χρόνων κάνει τη Βέροια πολιτεία εποχών και πολιτισμών, μια πόλη συνομήλικη με τις γειτονικές Αιγές και την Πέλλα. Στα νοτιοανατολικά υψώνονται τα Πιέρια, στις υπώρειες των οποίων κυλάει ο ποταμός Αλιάκμονας, ο μεγαλύτερος ποταμός στην Ελλάδα, με τους παραποτάμους του, με έναν από αυτούς, τον Τριπόταμο να διασχίζει την πόλη. Η Βέροια είναι μια πόλη πλούσια σε χλωρίδα και υδάτινους πόρους, για αυτό και ένα από τα κύρια χαρακτηριστικά στοιχεία της, που σπάνια συναντάται σε άλλες πόλεις, είναι οι δημόσιες βρύσες της με κρύο νερό όλο το 24ωρο. Άλλο χαρακτηριστικό της πόλης είναι η " παραλία" της που δε βλέπει στη θάλασσα, αλλά στον ημαθιώτικο κάμπο και θυμίζει σεντόνι με σπαρμένες στη ράχη του εκτεταμένες δεντροκαλλιέργειες.
ΜΝΗΜΕΙΑ ΚΑΙ ΠΕΡΙΟΧΕΣ
Ο ταξιδιώτης στη Βέροια μπορεί να συναντήσει μια πληθώρα από ιστορικά μνημεία όλων των εποχών, να περιηγηθεί σε παραδοσιακές συνοικίες,να ξεναγηθεί σε διαφόρων ειδών μουσεία και να απολαύσει τη βόλτα του στις φυσικές ομορφιές της πόλης.
Βυζαντινές Εκκλησίες: η πόλη είναι γνωστή και ως Μικρή Ιερουσαλήμ εξαιτίας των πολυάριθμων βυζαντινών και μεταβυζαντινών εκκλησιών που διαθέτει (περίπου 48 σωζόμενες σήμερα και 72 αρχικά) , καθώς και για τις μοναδικές συλλογές βυζαντινών εικόνων. . Ιδιαίτερα φημισμένος είναι ο ναός της Αναστάσεως του Σωτήρος ή αλλιώς "η Εκκλησία του Χριστού". Άλλοι σημαντικοί ναοί είναι ο ναός του Αγίου Ιωάννη του Θεολόγου (13ος αιώνας), ο ναός των αγίων Κηρύκου και Ιουλίττης (16ος αιώνας) και ο ναός των Αγίων Πέτρου και Παύλου (11ος αιώνας), μεταξύ των λοιπών βυζαντινών κτισμάτων.
Βήμα του Αποστόλου Παύλου: Ιστορικό μνημείο παγκοσμίου ενδιαφέροντος και πηγή θρησκευτικού τουρισμού για την πόλη. Ο Απόστολος Παύλος δίδαξε στην πόλη τον 1ο αιώνα μ. Χ. Κάθε χρόνο, στο εν λόγω μνημείο, διεξάγεται τον Ιούνιο εορταστική εκδήλωση, υπό τον τίτλο "Παύλεια".
Ιερά Μονή Παναγίας Δοβρά: η μονή είναι κτισμένη μέσα σε ένα ειδυλλιακό τοπίο, που περιτριγυρίζεται από πυκνή βλάστηση και απέχει μόλις 5χλμ από τη Βέροια. Είναι αφιερωμένη στην Κοίμηση της Θεοτόκου και χρονολογείται τον 12ο αιώνα. Κατά την περίοδο της επανάστασης υπήρξε σημαντικό εθνικό και θρησκευτικό κέντρο.Το 2005 η αδελφότητα του μοναστηριού συνδέθηκε με τον νεοφανή Άγιο της Ρωσίας, τον Άγιο Λουκά τομ Ιατρό λαο Θαυματουργό Επίσκοπο Συμφερουπόλεως. Η Ιερά Μονή κατέχει ένα τεμάχιο από το Ιερό Λείψανο του Αγίου. Κάθε Σάββατο τελείται Θεία Λειτουργία και κάθε Τρίτη απόγευμα τελείται εσπερινός στον Ιερό Ναό του Αγίου, όπου μπορούν οι πιστοί να προσκυνήσουν τα λείψανά του.
Ιερά Μονή Παναγίας Σουμελά: η μονή βρίσκεται σε απόσταση 24χλμ από τη Βέροια, χτίστηκε το 1951 στις πλαγιές του Βερμίου και στεγάζει τη θαυματουργή εικόνα της Παναγίας του Ευαγγελιστή Λουκά και τα κειμήλια που μεταφέρθηκαν από την αρχική μονή που βρίσκεται στο όρος Μελά στην Τραπεζούντα του Πόντου. Κάθε χρόνο το 3ημερο του 15Αύγουστου συρρέουν χιλιάδες προσκυνητές από όλο τον κόσμο για να προσκυνήσουν και να παραβρεθούν σε μια από τις πιο συγκινητικές και κατανυκτικές ακολουθίες.
Αρχαιολογικό Μουσείο: Πρόσφατα ανακαινισμένο, ελκύει τεράστιο αρχαιολογικό ενδιαφέρον από κάθε σημείο της γης εδώ και πολλά χρόνια και προσφέρει μια αναδρομή στο πλούσιο παρελθόν της Βέροιας, ενώ μας παραπέμπει στο ιστορικό μεγαλείο της Αρχαίας Πόλης εκείνων των χρόνων. Στις τρεις αίθουσες του Μουσείου μπορεί κανείς να δει ευρήματα από την παλαιολιθική εποχή ως και την περίοδο της Τουρκοκρατίας.
Βυζαντινό Μουσείο: Παρουσιάζεται η ακμή της Βέροιας κατά τη Βυζαντινή εποχή με κάθε λεπτομέρεια. Στεγάζεται στον παλαιό Μύλο του Μάρκου, κοντά στα τείχη της πόλης. Στα ευρήματα συμπεριλαμβάνονται ψηφιδωτά, χειρόγραφα, έργα αγγειοπλαστικής, ξυλόγλυπτα και νομίσματα.Σαν χώρος είναι πάρα πολύ ιδιαίτερος καθώς ήταν παλιός υδρόμυλος και πρόσφατα απέσπασε το βραβείο Europa Nostra για την υποδειγματική αποκατάστασή του.
Μουσείο Εκπαίδευσης: Λειτουργεί μόνιμη έκθεση, που παρουσιάζει την εξέλιξη της εκπαίδευσης και των μέσων διδασκαλίας της στην Ελλάδα, από τους χρόνους των κυρωμένων πινακίδων, των περγαμηνών, της αρχαίας μελάνης και των κονδυλοφόρων μέχρι την εποχή των τετραδίων, των θρανίων και των ηλεκτρονικών υπολογιστών.
Μουσείο Νεότερης Ιστορίας και Τέχνης: Γνωστό ως Βλαχογιάννειο εκθέτει με μοναδικό τρόπο την άνθηση της τέχνης και την πρόοδο της νεότερης ιστορίας σε αυτόν τον τόπο.
Λαογραφικό Μουσείο: Στεγάζεται στο παλαιό αρχοντικό Σαράφογλου. Το μουσείο εστιάζει στη λαογραφία του τόπου, αναδεικνύοντας το πλούσιο ιστορικό των συνηθειών των κατοίκων της Βέροιας. Παρουσιάζει εκπληκτικό ενδιαφέρον το υλικό του μουσείου, ενώ παράλληλα στεγάζεται εντός ενός παλιού αρχοντικού, που σου επιτρέπει να δεις και εσωτερικά την αρχιτεκτονική της πόλης.
ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΕΣ ΣΥΝΟΙΚΙΕΣ
Μπαρμπούτα είναι η εβραϊκή συνοικία, που χρονολογείται από τα ρωμαϊκά χρόνια (50 μ.Χ.) και οφείλει το όνομά της σε μία βρύση στην περιοχή, που διατηρείται ακόμα και σήμερα. Τοποθετείται βορειοδυτικά πλάι στον ποταμό Τριπόταμο. Χαρακτηριστικά της περιοχής είναι τα πανύψηλα πλατάνια και τα αναπαλαιωμένα κτήρια, που είναι χτισμένα ακριβώς στις όχθες του ποταμού.
Κυριώτισσα είναι η χριστιανική συνοικία με τα στενά καλντερίμια της, τα λιθόστρωτα σοκάκια και τις στέγες των σπιτιών που μοιάζουν να ακουμπούν μεταξύ τους. Πίσω από τους ψηλούς αυλόγυρους και δίπλα στα σοκάκια ξεπροβάλλουν μικρές λιθόκτιστες εκκλησίες. Η συνοικία απαριθμεί πολλές χριστιανικές και βυζαντινές εκκλησίες. Πολλά από τα διατηρητέα σπίτια έχουν αναπαλαιωθεί και έχουν μετατραπεί σε χώρους αναψυχής και διασκέδασης.
Οθωμανικά μνημεία: Η παλαιά Μητρόπολη, το Χουνκιάρ τζασίμι, το Καζακτσί και Ορτά τζαμί είναι μερικές από τις παλιές εκκλησίες που μετέτρεψαν οι Τούρκοι σε τζαμιά με την εγκατάστασή τους στη Βέροια (15ος αιώνας).
Πάρκο Εληάς: Η κεντρική πλατεία της πόλης, που δικαίως ονομάστηκε "μπαλκόνι της Βέροιας" αφού τοποθετείται σε πλαγιά, στα όρια του κέντρου της Βέροιας και της γύρω περιοχής.
Φράγμα Αλιάκμονα: Το φράγμα που έχει δημιουργηθεί είναι άριστο δείγμα φυσικού κάλλους και μοναδικό θέαμα για τον κόσμο. Κατά τη θερινή περίοδο, η νεολαία της Βέροιας πραγματοποιεί θεάματα και συναυλίες στις όχθες του.
ΚΟΝΤΙΝΕΣ ΔΙΑΔΡΟΜΕΣ
Πόλεις με πολύ μεγάλο ενδιαφέρον βρίσκονται πολύ κοντά στη Βέροια και μπορούν να αποτελέσουν ενδιαφέρουσες εξορμήσεις για τον επισκέπτη:
Βεργίνα: Ο αρχαιολογικός χώρος της Βεργίνας είναι από τους σημαντικότερους και τους πιο εντυπωσιακούς στον ελλαδικό χώρο. Ο Μανώλης Ανδρόνικος, ο μεγάλος αρχαιολόγος, έφερε στο φως ευρήματα που αποδεικνύουν ότι η Βεργίνα ήταν η πρωτεύουσα της Αρχαίας Μακεδονίας. Εκεί βρέθηκε ο τάφος του Βασιλιά Φιλίππου του Β΄, του πατέρα του Μ. Αλεξάνδρου και η χρυσή λάρνακα με τα οστά του, ο τάφος του πρίγκιπα και της βασίλισσας, η λάρνακα με τα οστά της βασίλισσας, χρύσα στεφάνια, όπλα, πανοπλίες, λειτουργικά και τελετουργικά σκεύη, διάφορα ασημένια και επίχρυσα κτερίσματα. Ο επισκέπτης μπορεί να τα δει όλα στο μουσείο που βρίσκεται στο χώρο και ταυτόχρονα μπορεί να επισκεφτεί το προϊστορικό νεκροταφείο και το αρχαίο θέατρο.
Έδεσσα: στο δρόμο προς την Έδεσσα βρίσκονται οι μακεδονικοί τάφοι στα Παλατίτσια, οι τάφοι της αρχαίας Μίεζας (περιοχή Λευκαδίων - Κοπανού) και η Σχολή του Αριστοτέλη. Μέσα στην ίδια την πόλη μπορεί να περιηγηθεί ο επισκέπτης στους εκπληκτικούς καταρράκτες της και να επισκεφτεί τα ιαματικά Λουτρά της Αριδαίας.
Πιερία: πολύ ενδιαφέρον προορισμός είναι ο αρχαιολογικός χώρος , το μουσείο του Δίου αλλά και τα τείχη, το ανάκτορο, την αγορά και τις οικείες από την αρχαία πόλη. Επίσης ο ταξιδιώτης μπορεί να απολαύσει το μπάνιο του στις καταγάλανες παραλίες της περιοχής.
Κοζάνη: Λαογραφικό μουσείο, Βυζαντινό Κάστρο Σερβίων, διατηρητέες περιοχές Σιάτιστας και φυσικές ομορφιές Βελβεντού.
Νάουσα: πηγές Αράπιτσας,πάρκο Αγίου Νικολάου.
ΠΡΟΣΒΑΣΗ: για την ασφαλή και εύκολη πρόσβαση στην πόλη μας κατεβάστε τους παρακάτω χάρτες
ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ:
Χιονοδρομικά Κέντρα: Σέλι (υψόμετρο 1520-1900μ) και 3-5 Πηγάδια (υψόμετρο 1400-2052μ) στην Ημαθία, το Ελατοχώρι Πιερίας (υψόμετρο 1400-1700μ) και του Βόρρα (Καϊμακτσαλάν) Πέλλης (υψόμετρο 2000-2300μ).
Φράγμα Αλιάκμονα: η περιοχή μπορεί να ικανοποιήσει όλες τις δραστηριότητες που συνδέονται με τη φύση. Περπάτημα σε ειδικά διαμορφωμένο χώρο, τρέξιμο, ποδηλασία(ενοικιάζονται ποδήλατα στο χώρο), ψάρεμα, κωπηλασία, κανόε καγιάκ είναι μερικές από τις δραστηριότητες που μπορεί να απολαύσει ο επισκέπτης μέσα στο πράσινο τοπίο που προσφέρει απλόχερα την ηρεμία και την αρμονία.
Γενικότερα η Ημαθία είναι ένας μεγάλος χώρος αναψυχής και φυσιολατρικού τουρισμού. Οι περιοχές της Καστανιάς, οι ορεινές κοινότητες του Τριποτάμου, των Γεωργιανών, της Ράχης, των Πιερίων, του Ροδοχωρίου, ο οικισμός του Κωστοχωρίου έχουν θαύμασιους χώρους αναψυχής , με τις απαραίτητες υποδομές για την εξυπηρέτηση των επισκεπτών. Επιπλέον η περιοχή προσφέρεται για υπαίθριες δραστηριότητες, διαδρομές στο δίκτυο των ορεινών μονοπατιών που διαπερνούν το διεθνές ορειβατικό μονοπάτι Ε4, αναβάσεις βουνών, αναρριχήσεις, ποδήλατο βουνού, πτήσεις με αλεξίπτωτο πλαγιάς(“παραπέντε”), εκδρομές για αναζητήσεις ειδικών βοτάνων της περιοχής, φωτογραφία τοπίου.
Δημόσια Κεντρική Βιβλιοθήκη Βέροιας: ιδρύθηκε το 1956 και από τότε μέχρι και σήμερα αποτελεί πηγή γνώσης αλλά και κέντρο προώθησης της δημιουργικής έκφρασης και της καινοτομίας. Πλήρως ανακαινισμένη και εξοπλισμένη, εκτός από το δανεισμό υλικού η βιβλιοθήκη διοργανώνει σεμινάρια και παρέχει πλήθος υπηρεσιών και πληροφοριών. Το 2010 απέσπασε το βραβείο “Πρόσβαση στη Μάθηση” του ιδρύματος Bill and Melina Gates.
Μουσική Βιβλιοθήκη: φτιαγμένη σε ένα παραδοσιακό αρχοντικό της Βέροιας, είναι το καινούριο απόκτημα της πόλης και μια από τις πρώτες στο είδος της σε όλη την Ελλάδα.
Εκδηλώσεις στη Βέροια: καθ' όλη τη διάρκεια του χρόνου γίνονται διάφορες πολιτιστικές εκδηλώσεις στην πόλη όπως:
-Εβδομάδα θεάτρου (χειμώνα)
-Εβδομάδα γαλλικού κινηματογράφου (χειμώνα)
-Εβδομάδα εορταστικών εκδηλώσεων στην πόλη κατά την περίοδο των Καρναβαλιών
-Εύηχη πόλη: 3μερο εκδηλώσεων με τραγούδια και χορούς από όλο τον κόσμο σε διάφορα σημεία της πόλης (ξεκινάει κάθε χρόνο στις 21/6)
-Παραστάσεις και συναυλίες στο Ανοιχτό Θέατρο Άλσους "Μελίνα Μερκούρη"
Καρναβάλι Νάουσας: το φημισμένο καρναβάλι της Νάουσας με τις κυρίαρχες φιγούρες των Γεννίτσαρων και της Μπούλας αναβιώνει κάθε χρόνο πανάρχαια έθιμα που ξεκινούν από τα διονυσιακά δρώμενα και φτάνουν στα χρόνια του αγώνα της Τουρκοκρατίας.
Οινοποιεία: αξίζει κανείς να επισκεφτεί τα οινοποιεία της περιοχής – Θυμιόπουλος, Vaeni, Boutari, Δαλαμάρα, Κυρ- Γιάννη κλπ- καθώς πλέον όλα είναι επισκέψιμα και διαθέτουν μουσειακούς χώρους. Επίσης γίνονται και εκδηλώσεις όπου ο επισκέπτης μπορεί να δοκιμάσει τις εκλεκτές ποικιλίες του κρασιού της περιοχής.